Op mijn manier...

Taal intrigeert mij. Er schijnen ongeveer 6.800 talen ter wereld te zijn. Wanneer en hoe zijn die talen ontstaan? Hoe werden ze in stand gehouden en van generatie op generatie binnen een bepaalde bevolkingsgroep en/of regio overgeleverd? Als ik geen hypotheek (en ál die andere verplichtingen) zou hebben, zou ik daar op mijn dooie gemakje en vol overgave een fulltime studie van maken.

Taal is in feite een communicatiesysteem. In het land (of een bepaald district van dat land) waar je opgroeit geldt een bepaalde taal en dat is wat je leert toepassen. Je hebt geen keus! Je moét er in mee. Of de taal je aanstaat doet niet ter zake. Pas later komen, als dat zo mag zijn, andere talen op je pad. De een pikt er deels wat van mee, de ander krijgt ze volledig en vloeiend onder de knie. Zo is mijn Engels perfect, maar zijn Duits en Frans er wat bekaaid vanaf gekomen. Ik ben al blij dat ik in ieder geval drie vreemde talen in meer of mindere mate beheers. Mijn broer daarentegen is een soort taalwonder. Naast de 'gangbare' vreemde talen knalt hij er foutloos Latijn, Grieks, Italiaans en Spaans uit. Jaloersmakend!

Geef mij maar Nederlands. Onze spelling en stijl, ik ben er op een creatieve manier verslaafd aan.
Toch is de Nederlandse taal een vak apart, naar het schijnt. Het bezorgt immigranten slapeloze nachten en angstaanvallen bij de bakker of slager op de hoek. Ik kan me er iets bij voorstellen, want naast de vrij complexe en niet altijd logisch te doorgronden grammaticale regelgeving, schijnen wij woorden te hebben bedacht die een knap staaltje keelacrobatiek vergen. Mijn Amerikaanse neef komt gemiddeld eens per jaar naar Nederland en lijkt verminderd toerekeningsvatbaar als hij goedbedoelde pogingen doet de juiste klanken voort te brengen om er wat Nederlandse woorden tegenaan te ketsen. Na ongeveer een paar minuten smeek ik hem gewoon weer op het Engels over te gaan.

Iets wat onze taal bovendien niet makkelijker maakt: we kennen relatief veel speciale uitdrukkingen en gezegden. Ook is er de bekende 'spreektaal', een manier van formuleren waar taalpuristen jeuk van krijgen. Denk aan het niet afmaken van zinnen. Mensen zeggen bijvoorbeeld vaak "bij wijze van..." in plaats van "bij wijze van spreken". Zie dat maar eens te doorzien, als nieuwe Nederlander. Ik ben een groot fan van de boeken van Paulien Cornelisse (http://www.pauliencornelisse.nl/boek/). Paulien weet al dit soort opzienbarend taalgedrag van Nederlanders te registreren en te verpakken in zeer vermakelijke anekdotes. Wat mij de laatste tijd zelf opvalt, is het dubbelzinnig gebruik van "op zijn/haar/hun manier". Het wordt achter of tussen zinnen geplakt opdat gelijk duidelijk wordt dat de personen in kwestie er éigenlijk niks van bakken. Dat diegenen heus wel hun best doen (al wordt zelfs dat enigszins in twijfel getrokken), maar dat het verspilde moeite is. "Ja hij zorgt goed voor de kinderen. Op zijn manier." En laatst hoorde ik deze: "Mijn ouders hebben een goed huwelijk hoor. Op hun manier."